Người sử dụng ví điện tử gia tăng, song độ phủ còn thấp

Đó là thông tin đã được đưa ra tại Hội nghị sơ kết hoạt động 9 tháng năm 2021 nhóm hội viên tổ chức trung gian thanh toán và Fintech do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức sáng 11/10, tại Hà Nội.

Tăng trưởng cả về số lượng và giá trị giao dịch

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, cho biết: dịch vụ ví điện tử, cổng thanh toán trung gian đang trong giai đoạn phát triển, người dân đã bước đầu chấp nhận và sử dụng các phương thức thanh toán trực tuyến an toàn, đảm bảo của ví điện tử. Đồng thời, nhu cầu và thói quen tiêu dùng của người dân có sự chuyển hướng từ ngoại tuyến sang không gian trực tuyến, cùng với sự bùng nổ của các sàn thương mại điện tử và bối cảnh giãn cách xã hội ứng phó dịch Covid-19 các trung gian thanh toán đã tận dụng tốt các cơ hội đó để tăng trưởng cả về nền tảng khách hàng, số lượng và giá trị giao dịch.

Theo thống kê hiện nay có khoảng trên 100 doanh nghiệp Fintech đang hoạt động, chủ yếu trong lĩnh vực thanh toán, tiếp đến là trong tài chính cá nhân, cho vay ngang hàng... Ngân hàng Nhà nước đã cấp giấy phép hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cho 43 tổ chức không phải là ngân hàng, trong đó, có 13 tổ chức là hội viên của Hiệp hội Ngân hàng.

Hiện nay, có khoảng trên 80.000 điểm QR code thanh toán, 78 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán qua internet, 49 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán di động, 30 ngân hàng thương mại và 6 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán phối hợp triển khai.

Kết quả giao dịch qua các dịch vụ trung gian thanh toán trong 6 tháng đầu năm 2021 đều tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2020. Cụ thể: Dịch vụ cổng thanh toán điện tử tăng 46,77% về số lượng, tăng 42,60% về giá trị; dịch vụ Ví điện tử tăng 85,38% về số lượng, tăng 91,57% về giá trị; dịch vụ Hỗ trợ thu hộ, chi hộ tăng 47,10% về số lượng, tăng 78,09% về giá trị; dịch vụ Hỗ trợ chuyển tiền tăng 95,66% về số lượng, tăng 16,94% về giá trị.

Hội nghị sơ kết hoạt động 9 tháng năm 2021 nhóm hội viên tổ chức trung gian thanh toán và Fintech do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức sáng 11/10

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng và công nghệ phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt được các công ty chú trọng đầu tư, nhất là thanh toán điện tử, với chất lượng được nâng cao, đáp ứng hiệu quả hơn nhu cầu thanh toán ngày càng tăng của xã hội.

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, trong 5 năm qua, tổng số lượng thanh toán qua kênh Internet tăng 262,5%, giá trị thanh toán tăng 353%; thanh toán di động tăng 1.000% về số lượng nhưng tăng tới 3.000% về giá trị. Tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2021, số lượng giao dịch tài chính qua kênh Internet Banking là gần 325,41 triệu giao dịch, với giá trị giao dịch đạt xấp xỉ 17.067,08 nghìn tỷ đồng (tăng 62,50% về số lượng và 32,03% về giá trị giao dịch so với cùng kỳ năm 2020); tương tự số lượng giao dịch tài chính qua kênh Mobile Banking là gần 862,83 triệu giao dịch, với giá trị giao dịch đạt xấp xỉ 10.515,13 nghìn tỷ đồng (tăng 82,71% về số lượng và 115,11% về giá trị giao dịch so với cùng kỳ năm 2020).

Ông Nguyễn Quốc Hùng cho biết, thời gian qua, các tổ chức trung gian thanh toán đã thường xuyên kiểm tra rà soát, sửa đổi bổ sung quy trình nghiệp vụ, đào tạo và đào tạo lại cán bộ nhằm đáp ứng nhu cầu dịch vụ ngày càng cao của người dân, đồng thời luôn chấp hành quy định pháp luật và chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước trong hoạt động thanh toán. “Chính vì vậy trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các đơn vị trung gian thanh toán đã thực hiện tốt nhiệm vụ dịch vụ của mình một cách thông suốt, an toàn hiệu quả và có những chính sách phù hợp giảm phí cho người sử dụng” - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng đánh giá.

Mức độ bao phủ còn thấp

Theo Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng, dù ví điện tử, cổng thanh toán trung gian đang trong giai đoạn phát triển, người dân bước đầu chấp nhận và sử dụng các phương thức thanh toán trực tuyến thuận tiện, tuy nhiên, hiện tại hoạt động trung gian thanh toán vẫn gặp phải các khó khăn vướng mắc.

Cụ thể, lượng người dùng ví điện tử và các hình thức thanh toán trực tuyến ngày một gia tăng, song mức độ bao phủ còn thấp và tập trung phần lớn ở khu vực thành thị. Về hệ thống cơ sở hạ tầng, điểm chấp nhận thanh toán không tiền mặt tại vùng nông thôn còn ít. Nhiều hệ sinh thái được phát triển một cách tự phát và chưa có sự liên thông.

6 tháng đầu năm 2021, dịch vụ Ví điện tử tăng 85,38% về số lượng, tăng 91,57% về giá trị

Bên cạnh đó, cơ chế hợp tác, chia sẻ dữ liệu giữa các ngân hàng, các tổ chức tín dụng và các tổ chức trung gian thanh toán, Fintech… chưa rõ ràng, còn đang trong tình trạng khép kín, chưa thực sự mở.

“Lĩnh vực trung gian thanh toán tại Việt Nam giai đoạn này được đánh giá là rất tiềm năng, phát triển và thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài góp vốn. Sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài giúp các tổ chức trung gian thanh toán Việt Nam có thêm nguồn tài chính, cơ hội học hỏi kỹ năng quản lý, tiếp nhận công nghệ hiện đại nhưng cũng tạo áp lực và cạnh tranh cho các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán trong nước” - ông Nguyễn Quốc Hùng cho hay.

Ngoài ra, khung khổ pháp lý về dịch vụ trung gian thanh toán và Fintech còn thiếu và chưa đồng bộ do đó vướng mắc khi triển khai thực hiện. Vì thế, Hiệp hội Ngân hàng sớm ban hành Nghị định thay thế Nghị định 101/2012/NĐ-CP ngày 12/9/2012 về thanh toán không dùng tiền mặt để tạo hành lang pháp lý cho các ngân hàng được giao đại lý dịch vụ thanh toán đối với các tổ chức khác, giúp thực hiện chiến lược quốc gia về tài chính toàn diện và thanh toán không dùng tiền mặt theo chỉ đạo của Chính phủ đạt hiệu quả.

Mặt khác, hiệp hội cũng đề xuất cần bổ sung quy định nhằm nâng cao trách nhiệm của các ngân hàng liên kết trong việc phối hợp với ví điện tử, chia sẻ các thông tin nhận biết khách hàng của ngân hàng để ví điện tử có thể tinh giản được các quy trình thủ tục và thông tin khi mở ví điện tử.

Đồng thời, để ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng lộ, lọt, mua, bán dữ liệu cá nhân, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân để quy định một cách đầy đủ, toàn diện về bảo vệ dữ liệu cá nhân; kiến nghị cơ quan quản lý nhà nước đẩy nhanh việc hoàn thiện hành lang pháp lý liên quan đến áp dụng công nghệ số trong hoạt động ngân hàng và ban hành, hướng dẫn triển khai cơ chế thí điểm đối với sản phẩm tài chính mới.