"Ông trùm" khai thác cát lậu ở lòng hồ Sông Đà khiến cả vợ con vướng vòng lao lý

Ngày 5/7, Tòa án nhân dân TP. Hà Nội tổ chức xét xử sơ thẩm vụ án khai thác cát trái phép giữa lòng sông Đà, đoạn qua huyện Ba Vì.

Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo đứng đầu là Nguyễn Bá Quốc 4 năm 6 tháng tù về tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên. Bên cạnh đó, các bị cáo khác là lái tàu, phụ tàu xúc cát cũng bị tuyên phạt gồm: Trần Văn Hưng (phạt 36 tháng tù), Nguyễn Văn Tác (30 tháng tù), Đỗ Đăng Biển (24 tháng tù), Định Đức Soạn (18 tháng tù), Kiều Văn Hoàng (18 tháng tù), Ngọ Văn Thỉnh (9 tháng tù nhưng cho hưởng án treo).

Đáng chú ý, vợ Quốc là Nguyễn Thị Yến nhận mức án 30 tháng tù, con gái Nguyễn Thị Sỹ nhận án 30 tháng tù nhưng cho hưởng treo về cùng tội danh.

Theo cáo trạng, Quốc có một phần diện tích đất trồng cây hàng năm và đất công ích giao thầu để trồng hoa màu, thuộc địa bàn xã Minh Quang, huyện Ba Vì. Khu đất này nằm phía ngoài đê Minh Khánh, tiếp giáp sông Đà.

Khoảng năm 2020, Quốc không sử dụng diện tích trên để trồng cây mà dùng để kinh doanh, tập kết vật liệu xây dựng. Ông Quốc không có giấy phép khai thác khoáng sản (cát), biết rõ việc khai thác cát phải có giấy phép của cơ quan quản lý Nhà nước. Nhưng từ tháng 9 - 11/2022, Quốc đã chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho 5 người khác thực hiện hành vi khai thác cát trái phép tại lòng sông Đà thuộc địa phận trên.

Các bị cáo tại tòa (ảnh: TVT)

Để tránh bị phát hiện, việc hút cát diễn ra từ 8 giờ tối hôm trước đến 4 giờ 30 sáng hôm sau, mỗi ngày được 2-3 chuyến, nhiều ít tùy thuộc vào thời tiết và nhu cầu của khách đến mua.

Hồi 23h30 ngày 5/11/2022, tổ công tác của Công an Hà Nội phối hợp cùng các đơn vị chức năng kiểm tra tàu do ông Nguyễn Văn Tác (người làm thuê cho ông Quốc) điều khiển, đang hút cát từ dưới lòng sông Đà lên thuyền. Ông Tác khai nhận không có giấy phép điều khiển tàu thủy, cũng không có giấy phép khai thác cát.

Theo cáo buộc, trong khoảng thời gian từ 15/9 - 5/11/2022, dưới sự chỉ đạo của Quốc cùng vợ và con gái, các bị cáo đã khai thác 306 chuyến tàu cát, tổng khối lượng gần 91.000m3, tương đương với gần 5,9 tỷ đồng, thu lời bất chính 577 triệu đồng.

Cơ quan điều tra thu giữ sổ chấm công các bị cáo, trong đó thể hiện các đối tượng đã khai thác hàng trăm chuyến tàu cát, tương đương nhiều tỷ đồng.

Vợ Quốc là Nguyễn Thị Yến giúp chồng chỉ đạo nhân viên lái, hút, xúc cát, nhận tiền của khách rồi chuyển đến tài khoản của con gái là Nguyễn Thị Sỹ. Sỹ giúp bố tổng hợp số lượng tàu hút cát, theo dõi thu chi, sổ công nợ hàng ngày, hàng tháng.

Đáng chú ý, trong quá trình tố tụng, Cơ quan cảnh sát điều tra còn thu giữ được chiếc phong bì rỗng, bên ngoài đề ''NC – Đội trưởng Đội 3 Phòng Cảnh sát môi trường Công an Hà Nội, Chúc mừng ngày phụ nữ VN 20-10". Về vấn đề này, Quốc khai rằng, để việc khai thác cát không bị kiểm tra, xử lý, hàng tháng đã chi tiền cho Công an xã Minh Quang, UBND xã, Công an huyện Ba Vì. Từ tháng 3- 10/2022, bị cáo đã đưa cho người này mỗi tháng 50 triệu đồng. Sau này, bị cáo thay đổi lời khai, cho rằng không chi tiền cho bất cứ cá nhân, tập thể nào.

Cơ quan điều tra đã xác minh, triệu tập, ghi lời khai của các cán bộ, chiến sĩ phụ trách địa bàn thuộc Phòng Cảnh sát môi trường Công an Hà Nội, Công an Ba Vì. Tuy niên, những người này đều khai không quen biết, không nhận được tiền hoặc lợi ích vật chất từ bị cáo Quốc. Họ khẳng định đã làm đúng chức năng, nhiệm vụ chuyên môn được giao.

Tài liệu điều tra, thu thập chưa có căn cứ chứng minh các cá nhân, cơ quan tổ chức trên có vi phạm nên cơ quan điều tra quyết định tách hành vi này để xem xét xử lý sau nếu có căn cứ.

Ngoài ra, với các nhân viên khác của Quốc cũng như người mua cát, xét thấy họ không biết Quốc khai thác cát trái phép nên cơ quan tố tụng không đề cập xử lý.