Quan hệ hợp tác Việt Nam - Nhật Bản ngày càng sâu sắc

Mở đầu hội đàm song phương, Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI) đã chào mừng Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh tham gia Hội nghị Bộ trưởng RCEP và hy vọng với sự đóng góp tích cực của Việt Nam và các nước thành viên, Hội nghị sẽ thành công tốt đẹp.

Bộ trưởng METI đánh giá tần suất gặp nhau khoảng 10 lần trong năm 2018 giữa hai Bộ trưởng chứng tỏ thiện chí và tầm quan trọng trong quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản ngày càng trở nên sâu sắc. Bộ trưởng Trần Tuấn Anh bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến Bộ trưởng Bộ METI đã mời Bộ trưởng tham dự Hội nghị RCEP tại Tokyo do Nhật Bản chủ trì và cảm ơn các đồng nghiệp đã làm việc hết sức tận tâm để Hội nghị RCEP có được kết quả tốt đẹp, đồng thời khẳng định đây là Hội nghị có ý nghĩa quan trọng với Việt Nam và các nước thành viên.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng đánh giá cao hỗ trợ của Bộ METI trong việc đôn đốc các đơn vị phía Nhật Bản triển khai Ý định thư (LOI) đã ký giữa hai Bộ trưởng vào tháng 9 năm 2017. Tại buổi hội đàm, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã thẳng thắn nêu một số vấn đề trong nội dung hợp tác và đề xuất cụ thể:

Đối với lĩnh vực công nghiệp, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã đề xuất: (i) phía Nhật Bản hỗ trợ kinh nghiệm, tư vấn kỹ thuật để Việt Nam xây dựng Luật Phát triển Công nghiệp hỗ trợ; (ii) phối hợp với Bộ Công Thương tiến hành nghiên cứu kết nối sản xuất và tiêu dùng trong các KCN (KKT, KCN) trên toàn lãnh thổ Việt Nam để hình thành "bản đồ" ngành Công nghiệp hỗ trợ cho sự phát triển công nghiệp Việt Nam.

Theo đó, phía Việt Nam nhấn mạnh sự hỗ trợ trong việc đào tạo tư vấn, nâng cao nguồn lực theo mô hình KOSEN của Nhật; iii) xây dựng Trung tâm hỗ trợ phát triển công nghiệp (IDC) trực thuộc Bộ Công Thương theo mô hình Trung tâm máy móc dùng chung của Nhật Bản; (iv) hỗ trợ Việt Nam Gói tín dụng riêng để phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam với lãi suất phù hợp theo hình thức tín dụng 2 bước (tập trung vào 06 ngành ưu tiên bao gồm Dệt may da giầy, Điện tử, Sản xuất lắp ráp ô tô, Cơ khí chế tạo, các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ phục vụ các ngành công nghiệp công nghệ cao).

Đối với lĩnh vực năng lượng, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đánh giá cao sự hỗ trợ của Bộ METI đối với Bộ Công Thương nói riêng và Việt Nam nói chung trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng trong thời gian qua, đặc biệt về đào tạo cán bộ quản lý và kỹ thuật cũng như xây dựng khung chính sách về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Tuy nhiên trong bối cảnh ngành năng lượng Việt Nam phát triển nhanh chóng cũng như nhu cầu hợp tác đầu tư vào lĩnh vực năng lượng của các đối tác trong đó có Nhật Bản, Bộ trưởng đề nghị Bộ METI xem xét hỗ trợ: (i) thực thi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho một số ngành sử dụng nhiều năng lượng và tại các địa phương; (ii) nâng cao năng lực đào tạo nguồn nhân lực dài hạn về quản lý năng lượng, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; (iii) hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn nghiên cứu và đưa ra giải pháp về chính sách sử dụng năng lượng và tiết kiệm hiểu quả ở các lĩnh vực trọng điểm.

Đối với Hiệp định CPTPP, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thể hiện quyết tâm hoàn thành các thủ tục phê chuẩn và cũng đề xuất Bộ METI hỗ trợ nhằm triển khai Hiệp định trong tương lai: (i) Hỗ trợ xây dựng Cổng thông tin điện tử về Hiệp định CPTPP; (ii) Hỗ trợ tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến về Hiệp định CPTPP.

Đối với lĩnh vực chế biến thực phẩm, đây là sáng kiến của Bộ METI, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề xuất hai bên sẽ tiếp tục trao đổi cụ thể tại Kỳ họp Uỷ ban hỗn hợp lần thứ 3 được tổ chức tại Việt Nam sắp tới. Nhân dịp này Bộ trưởng cũng gửi lời mời Bộ trưởng METI tham dự, đồng chủ trì Kỳ họp Uỷ ban hỗn hợp về hợp tác Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Nhật Bản và đồng chủ trì Hội nghị Xúc tiến thương mại và Đầu tư khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tổ chức tại Cần Thơ vào tuần thứ 2 tháng 8 năm 2018.

Đáp lại các đề xuất của phía Việt Nam, Bộ trưởng METI cũng vui mừng thông báo các nội dung hợp tác trong Ý định thư mà hai bên ký kết tháng 9 năm 2018 cơ bản đã và đang được triển khai, một vài nội dung còn lại cũng đang được tiếp tục xem xét.

Đối với đào tạo nguồn nhân lực, Bộ METI cũng luôn quan tâm và hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực Việt Nam có nhu cầu. Bộ trưởng METI cũng khẳng định đối với việc kết nối doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cơ quan tổ chức của Nhật Bản như JETRO, JICA luôn tổ chức các hội thảo, triển lãm, kết nối để các doanh nghiệp Nhật Bản có cơ hội tìm kiếm đối tác là các doanh nghiệp Việt Nam.

Bộ trưởng METI hy vọng Việt Nam sẽ tham khảo hình thức hỗ trợ này của Nhật Bản và áp dụng hiệu quả vào thực tế thị trường Việt Nam. Về đề xuất của Việt Nam áp dụng mô hình KOSEN vào hệ thống các trường Đại học, Cao đẳng thuộc Bộ Công Thương, cơ quan quản lý chuyên ngành giáo dục đào tạo của Nhật làm việc với phía Việt Nam và METI sẽ theo dõi, phối hợp triển khai các nội dung liên quan. Về các Trung tâm hỗ trợ ngành công nghiệp hỗ trợ, phát triển chuỗi công nghiệp chế biến, Bộ METI cũng đề nghị giao cấp kỹ thuật có đề xuất cụ thể và sẽ thảo luận tại Kỳ họp Uỷ ban hỗn hợp sắp tới.

Kết thúc buổi làm việc hai Bộ trưởng cam kết sẽ nỗ lực hết sức để các thỏa thuận, cam kết tiếp tục được triển khai hiệu quả và các đề xuất hợp tác mới tiếp tục được đưa ra trong tương lai vì sự phát triển kinh tế của mỗi nước và khu vực.