Tập trung triển khai cho thị trường bán buôn điện cạnh tranh

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác vận hành thị trường phát điện cạnh tranh

Công suất tăng 2,8 lần

Sau hơn 6 năm thị trường phát điện cạnh tranh chính thức vận hành đã đảm bảo hoạt động điện lực được công khai, minh bạch và đặc biệt duy trì cung cấp điện an toàn, tin cậy cho hệ thống điện.

Báo cáo từ Cục Điều tiết điện lực cho biết, thực hiện lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thị trường phát điện cạnh tranh chính thức đưa vào vận hành từ ngày 1/7/2012. Đến nay, đã có 87 nhà máy điện tham gia giao dịch trên thị trường, với tổng công suất đặt gần 23.000MW, tăng gần 3 lần so với thời điểm mới vận hành (chỉ có 31 nhà máy điện).

Ông Phạm Quang Anh, Phó Trưởng phòng phát điện, Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) đánh giá, thị trường phát điện cạnh tranh đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, cụ thể: Hệ thống điện đã được vận hành an toàn tin cậy, cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế xã hội; không có sự cố có nguyên nhân từ việc vận hành thị trường điện bảo đảm cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia. “Việc vận hành thị trường phát điện cạnh tranh đã góp phần tăng tính minh bạch, công bằng trong việc huy động các nguồn điện, thông qua bản chào giá của nhà máy để đưa ra lịch huy động, các nhà máy có giá chào thấp sẽ được huy động trước sau đó đến các nhà máy có giá chào cao hơn cho đến khi đáp ứng được nhu cầu của phụ tải”, ông Phạm Quang Anh khẳng định.

Nhìn nhận về thị trường điện cạnh tranh, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó Tổng giám đốc Công ty Nhiệt điện Hải Phòng cho hay, khi tham gia vào thị trường điện, doanh nghiệp ký hợp đồng bán buôn nên có nhiều thuận lợi trong việc chủ động lập kế hoạch. Như trong mùa khô, vừa có thể phát sản lượng cao và lợi nhuận cao, có kế hoạch trong sửa chữa máy. Mùa mưa, doanh nghiệp bố trí sửa chữa các tổ máy để phục vụ trong mùa khô phát công suất cao.

Đối với thị trường bán buôn điện cạnh tranh vận hành thí điểm, đến nay đã có 99% (633/639) số điểm đo thuộc phạm vi ranh giới được thu thập trực tiếp từ xa về Trung tâm điều độ A0; Chất lượng số liệu đo đếm từng bước cải thiện, công tác công bố, đối soát, xác nhận số liệu đo đếm từng bước đi vào khuôn khổ, cơ bản đáp ứng yêu cầu. Tham gia thị trường này, các đơn vị phát điện đã nhận thức được tầm quan trọng, chủ động hơn trong công tác vận hành, rút ngắn thời gian sửa chữa bảo dưỡng, cắt giảm chi phí vận hành, chủ động trong chào giá nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất của đơn vị, góp phần nâng cao hiệu quả chung của toàn hệ thống.

Ông Nguyễn Xuân Khu - Phó Giám đốc Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia thông tin thêm, sau 1 năm vận hành thí điểm thị trường bán buôn điện cạnh tranh, các tổng công ty điện lực đã nâng cao được kiến thức và năng lực dự báo phụ tải được nâng lên đáng kể, sai số phụ tải được cải thiện (sai số chủ yếu rơi vào thời điểm có diễn biến thời tiết biến động như nắng nóng gay gắt).

Còn nhiều việc phải làm

Tuy nhiên, theo đánh giá của Cục Điều tiết điện lực, không thể phủ nhận quá trình xây dựng, vận hành thị trường điện cũng phát sinh một số vấn đề khó khăn như hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ vận hành hệ thống điện - thị trường điện còn những hạn chế nhất định; các nhà máy thủy điện chiếm tỷ lệ lớn, trong khi các yếu tố đầu vào thủy văn thường bất định, khó dự báo, do vậy công tác lập kế hoạch vận hành thị trường điện hàng năm, hàng tháng cũng ẩn chứa nhiều yếu tố phức tạp.

Đại diện Cục Điều tiết điện lực cũng bày tỏ, việc xác nhận số liệu đo đếm của các tổng công ty điện lực cần thời gian thêm vì phạm vi số lượng số liệu đo đếm rất lớn, kiểm tra phương thức giao nhận điện năng khi có sự thay đổi lớn, cập nhật; xác nhận sản lượng của các nhà máy vùng sâu, vùng xa chậm do việc thu thập số liệu trực tiếp khó khăn dẫn đến việc xác nhận các bảng kê ngày chậm 2-3 ngày so với thời gian biểu quy định hiện hành.

Với thị trường bán buôn điện cạnh tranh, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực cho biết, việc vận hành thí điểm thị trường bán buôn điện cạnh tranh trong thời gian vừa qua là cơ sở để đánh giá tính phù hợp của các cơ chế vận hành thị trường bán buôn điện theo thiết kế chi tiết đã được phê duyệt; đồng thời, các đơn vị thành viên thị trường đã từng bước làm quen với các cơ chế mới, đào tạo nâng cao năng lực. “Qua thí điểm, các đơn vị bước đầu đã làm quen thị trường bán buôn, chúng tôi đã chuẩn bị cơ sở hạ tầng, đào tạo, các văn bản pháp lý cần thiết. Thời gian tới, chúng ta cần phải hoàn thiện sớm hành lang pháp lý cho thị trường bán buôn. Khó khăn lớn nhất là làm sao xây dựng cơ chế bù chéo cho các tổng công ty điện lực, vì hiện nay khâu phát điện - đầu vào chúng ta đã tiến hành thị trường, trong khi giá bán lẻ - đầu ra chúng ta vẫn tiếp tục điều tiết”, ông Nguyễn Anh Tuấn nói.

Trong khi đó, theo các chuyên gia, để đảm bảo vận hành thị trường điện một cách công bằng, minh bạch và đảm bảo quyền lợi của các nhà đầu tư vào năng lượng tái tạo, cơ quan quản lý cũng cần tính tới các phương án xây dựng cơ sở pháp lý và các hạ tầng thiết yếu đảm bảo cho các nhà máy điện có công suất nhỏ hơn 30MW, nhà máy điện năng lượng tái tạo cũng có thể tham gia vào thị trường điện trong thời gian tới.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho hay, về thị trường điện, vẫn còn khá mới mẻ và nhiều việc cần phải làm. Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện để thị trường điện lực đưa vào vận hành đầy đủ các cấp độ, an toàn tin cậy, cung ứng điện đảm bảo hiệu quả kinh tế.

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cũng đề nghị các đơn vị liên quan hoàn thành Thông tư quy định vận hành thị trường bán buôn điện, đồng thời tích cực đẩy mạnh công tác hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin cũng như tiếp tục triển khai đào tạo nâng cao năng lực cho các đơn vị thành viên đáp ứng yêu cầu vận hành thị trường điện.