Tiếp tục hoàn thiện cơ chế kiểm soát, phòng, chống tham nhũng

Tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm

Ngày 24/10, tiếp tục Kỳ họp thứ hai, Quốc hội tiếp tục thảo luận trực tuyến về: Các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2021; Dự thảo Nghị quyết về tổ chức phiên tòa trực tuyến…

Phiên họp trực tuyến của Quốc hội sáng ngày 24/10, Kỳ họp thứ Hai, Quốc hội khóa XV

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa - đoàn Đồng Tháp cho rằng, trong công tác phòng, chống tham nhũng thời gian qua rất được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm trong chỉ đạo, điều hành. Công tác tuyên truyền, nhận thức phát huy vai trò làm gương của người đứng đầu và quy trách nhiệm liên đới khi xảy ra tham nhũng trong cơ quan, đơn vị được người dân đồng tình ủng hộ với nhiều biện pháp phòng ngừa hữu hiệu.

Công tác thanh tra, kiểm toán, giám sát được thường xuyên, xử lý sai phạm rất cương quyết, không vùng cấm. “Tham nhũng, lãng phí từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, tạo niềm tin tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần làm lành mạnh, trong sạch bộ máy nhà nước” - ông Hòa đánh giá.

Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, cho doanh nghiệp trong khu vực hành chính, dịch vụ công, những nơi nhạy cảm trên các lĩnh vực dễ tiếp cận tham nhũng chưa được ngăn chặn có hiệu quả, đặc biệt là trong lực lượng vũ trang, ngành y, các cơ quan bảo vệ pháp luật mà người dân nghĩ rằng nơi đây là an toàn, liêm khiết, trong sạch nhất nhưng lại có một bộ phận không nhỏ tham nhũng rất nghiêm trọng đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự, gây bức xúc trong nhân dân, giảm lòng tin với những người mà mình tin tưởng nhất. Lợi ích nhóm, sân sau vẫn còn tồn tại trong hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản, mua tài sản công…

Để công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng đạt kết quả, ngoài những giải pháp khả thi nhất của Chính phủ, các ngành đã đề ra, đại biểu Quốc hội đoàn Đồng Tháp kiến nghị Chính phủ tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng cho công chức, viên chức, người lao động để ngăn chặn, phòng ngừa tham nhũng, không dám, không muốn, không ham.

Đồng thời, tiếp tục với tinh thần tiến công trong công tác thanh tra, kiểm toán, giám sát trên các lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tham nhũng, nhất là thời gian gần đây quan tâm của dư luận nhiều về mua sắm trang thiết bị y tế, gói hỗ trợ an sinh xã hội, các khoản đóng góp của nhân dân trong hoạt động từ thiện.

Cán bộ thanh tra, kiểm toán phải thể hiện tinh thần trách nhiệm cao trong thực thi công vụ, không vì áp lực hoặc nhiều lý do khác nhau mà bỏ qua sai sót nghiêm trọng của các tổ chức, cá nhân sai phạm, nếu vi phạm phải xử lý nghiêm để răn đe. Phát huy vai trò đầu tàu, gương mẫu, trách nhiệm của người đứng đầu của cơ quan, đơn vị cũng như phát hiện của quần chúng nhân dân, phương tiện truyền thông, cung cấp cho cơ quan chức năng xử lý sai phạm.

Bên cạnh đó, cơ quan thẩm quyền sớm ban hành các quy định cụ thể về kiểm soát tài sản, thu nhập của công chức, viên chức, người đứng đầu nhằm khắc phục hạn chế công tác này trong thực tế, vì khi sự việc xảy ra, các cơ quan chức năng rất khó xử lý đúng quy định của pháp luật, dẫn đến tài sản tham nhũng thu hồi thấp do vướng về mặt pháp lý.

Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu tại phiên họp, ông Đoàn Hồng Phong - Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, năm 2021 với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ hơn, không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ và đạt được những kết quả tích cực. Tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm, góp phần củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Về hoàn thiện thể chế phòng, chống tham nhũng, ông Đoàn Hồng Phong thông tin, trong thời gian qua Đảng, Nhà nước đã có nhiều đổi mới, chú trọng ban hành các quy định về kiểm soát quyền lực nói chung và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nói riêng. Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống tham nhũng được đẩy mạnh, để từng bước hình thành cơ chế phòng, ngừa chặt chẽ theo hướng đảm bảo không thể, không dám, không muốn, không cần tham nhũng.

Tuy nhiên, công tác kiểm soát quyền lực để phòng chống tham nhũng vẫn còn có những hạn chế, tồn tại. Vì vậy, Bộ Chính trị đã giao Ban Nội chính Trung ương chủ trì, phối hợp với Đảng đoàn Quốc hội, Ban cán sự đảng Chính phủ, các ban, bộ, ngành Trung ương liên quan để xây dựng đề án trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành hoặc chỉ đạo ban hành các quy định về kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực phòng, chống tham nhũng.

Từng bước hình thành cơ chế phòng ngừa để "không thể tham nhũng"

Theo ông Đoàn Hồng Phong, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Thanh tra Chính phủ tiếp tục hoàn thiện dự án Luật Thanh tra sửa đổi, Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn, quy chế phối hợp giữa các cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập...

"Tiếp thu ý kiến thẩm tra và ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thanh tra Chính phủ tiếp tục tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh công tác hoàn thiện thể chế quản lý kinh tế - xã hội, phòng, chống tham nhũng để từng bước hoàn thiện cơ chế phòng ngừa, không thể tham nhũng" - ông Đoàn Hồng Phong cho hay.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong phát biểu giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu thảo luận

Về công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng, phát huy vai trò, trách nhiệm của xã hội trong phòng, chống tham nhũng, ông Đoàn Hồng Phong chia sẻ, năm 2021 công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng đã đạt được những kết quả tích cực nhưng vẫn còn những hạn chế nên hiệu quả chưa cao như ý kiến của một số đại biểu Quốc hội đã phát biểu.

Do vậy, trong thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ tăng cường chỉ đạo, đổi mới công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng, đẩy mạnh sự giám sát của các cơ quan dân cử, phát huy mạnh mẽ vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, báo chí, doanh nghiệp và người dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Đặc biệt, thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đó là phòng, chống tham nhũng phải gắn liền với chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa. Phải kịp thời phát hiện, giải quyết từ sớm, từ xa, ngăn chặn từ đầu các hành vi sai phạm, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn.

Về kết quả thanh tra, kiểm toán, giải quyết khiếu nại, tố cáo góp phần phát hiện, xử lý tham nhũng, ông Đoàn Hồng Phong nêu rõ, năm 2021 số cuộc thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo giảm so với năm 2020, nhưng việc phát hiện, chuyển các vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra tăng. Số cuộc thanh tra, kiểm tra giảm so với năm 2020 chủ yếu là do diễn biến của dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, nhất là đợt dịch lần thứ tư, nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra phải dừng, hoãn.

"Đạt được kết quả như trong báo cáo của Chính phủ là sự nỗ lực, cố gắng rất lớn của các cơ quan thanh tra, kiểm tra, nhất là đã chú trọng xây dựng phương án phù hợp với tình hình phòng, chống dịch để tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ hiệu quả" - ông Đoàn Hồng Phong nhận định.

Cũng theo ông Đoàn Hồng Phong, việc chuyển các vụ việc sang cơ quan điều tra tăng so với năm 2020 cho thấy chất lượng, hiệu quả hoạt động thanh tra, kiểm tra đã từng bước được nâng lên, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các trường hợp sai phạm, vi phạm pháp luật, đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng của các cơ quan nội chính trong việc thanh tra, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án trong phòng, chống tham nhũng, theo đúng tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng tiêu cực tại cuộc họp phiên thứ 20 vào đầu tháng 3/2021 vừa qua.

Đó là, trong quá trình thanh tra, kiểm tra thi hành án, nếu phát hiện vi phạm có dấu hiệu tội phạm thì chuyển ngay hồ sơ đến cơ quan điều tra có thẩm quyền để thụ lý điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật, không chờ kết thúc quá trình kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, thi hành án.

"Điển hình về cuộc thanh tra việc quản lý Quỹ bảo hiểm y tế, mua sắm trang thiết bị, vật tư tiêu hao, đấu thầu thuốc chữa bệnh, Thanh tra Chính phủ đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ chuyển 7 vụ việc ngay trong 6 tháng đầu năm 2021 vừa qua sang cơ quan điều tra ngay trong quá trình thanh tra" - ông Đoàn Hồng Phong dẫn chứng.