Xuất khẩu rau quả ghi dấu ấn kỷ lục

Vượt mục tiêu đặt ra cho năm 2024

Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy 11 tháng năm 2023, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 5,2 tỷ USD, tăng 70% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, Trung Quốc tiếp tục duy trì là thị trường xuất khẩu lớn nhất của rau quả Việt Nam, chiếm tỷ trọng áp đảo 65,6% tổng kim ngạch ngành.

11 tháng năm 2023, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 5,2 tỷ USD, tăng 70% so với cùng kỳ năm 2022

Với kết quả đạt được trong 11 tháng năm 2023, cộng với con số ước xuất khẩu của tháng 12/2023, dự kiến, xuất khẩu rau quả thu về gần 5,6 tỷ USD.

Như vậy, kết quả đạt được của năm 2023 đã vượt xa mục tiêu kim ngạch xuất khẩu rau quả đặt ra trước đó của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là năm 2024 sẽ đạt 4,5 tỷ USD, và đến năm 2025 là 5 tỷ USD.

Dấu ấn của ngành rau quả trong năm nay phải kể đến sầu riêng khi năm 2023 thu về 2,3 – 2,4 tỷ USD. Ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết, từ năm 2021 trở về trước, xuất khẩu sầu riêng chỉ khoảng hơn 200 triệu USD/năm.

Từ tháng 7/2022, Việt Nam đã ký Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đã tăng tốc. Năm 2022, xuất khẩu sầu riêng đạt 420 triệu USD. Dự kiến, xuất khẩu sầu riêng năm 2023 đạt 2,3 tỷ USD, tăng gấp 5 lần so với năm 2022 và tăng gấp 10 lần so với năm 2021.

Là doanh nghiệp chuyên xuất khẩu trái cây sang thị trường Trung Quốc, Công ty Cổ phần Tập đoàn Xuất nhập khẩu Trái cây Chánh Thu cũng có một năm thành công ở thị trường này. Bà Ngô Tường Vy - Tổng giám đốc Chánh Thu cho biết, doanh thu của Tập đoàn năm 2023 dự kiến tăng gấp đôi so với năm 2022 nhờ sự lên ngôi của trái sầu riêng. Năm 2023, doanh số xuất khẩu sầu riêng chiếm khoảng 80% tổng doanh thu của tập đoàn, trong đó thị trường Trung Quốc chiếm 75% mảng này.

Cũng theo bà Ngô Tường Vy, Trung Quốc là thị trường mang lại hiệu quả kinh doanh cho doanh nghiệp trái cây, nếu tạo dựng được uy tín và thương hiệu với khách hàng.

Năm 2022, Công ty Cổ phần Ameii Việt Nam không ghi nhận doanh thu xuất khẩu rau quả ở từ thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên sau khi thị trường 1,4 tỷ dân này mở cửa với nhiều loại trái cây Việt Nam, đặc biệt là sầu riêng, năm nay Ameii đã chuyển hướng về Trung Quốc, chiếm khoảng 30% doanh thu của doanh nghiệp này.

Ông Nguyễn Khắc Tiến - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Ameii Việt Nam đánh giá, năm 2023 là năm khởi động, 2024 sẽ là năm bứt phá ở thị trường Trung Quốc khi dư địa và tiềm năng vẫn còn rất nhiều. “Qua quá trình làm việc với các tập đoàn của Trung Quốc, chúng tôi nhận thấy tiềm năng gia tăng kim ngạch của sản phẩm sầu riêng chế biến. Sang năm 2024, chúng tôi sẽ tập trung vào các sản phẩm này”, ông Nguyễn Khắc Tiến nói.

Ngành hàng rau quả sẽ vượt con số 6 tỷ USD trong năm 2024

Trong năm 2024 tới, với góc nhìn lạc quan, ông Đặng Phúc Nguyên dự báo, ngành hàng rau quả của Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục lập đỉnh mới, có thể vượt qua con 6 tỷ USD, thậm chí sẽ tiến tới mốc 7 tỷ USD, từ đó là động lực để đưa Việt Nam trở thành cường quốc xuất khẩu rau quả.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, kỳ vọng sau chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam, xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang thị trường 1,4 tỷ dân sẽ mở rộng hơn về mặt hàng, quy mô, thị phần.

“Mỗi năm, Trung Quốc chi khoảng 15 tỷ USD cho nhập khẩu trái cây. Thị phần của Việt Nam năm nay dự kiến khoảng 25 - 30%, chỉ sau Thái Lan và Chile. Trong tương lai, quy mô thị trường này có thể nhân lên gấp đôi, tương ứng 30 tỷ USD. Do vậy, cơ hội của doanh nghiệp vẫn còn rất nhiều nếu Trung Quốc mở cửa thêm cho các sản phẩm như sầu riêng đông lạnh, dừa tươi, bơ, bưởi da xanh… của Việt Nam”, ông Nguyên nhận định.

Tuy nhiên, để cụ thể hóa tham vọng đó đòi hỏi các ngành hàng này cần có những “bước nhảy” quan trọng, nhất là việc tuân thủ các tiêu chuẩn về chất lượng, đẩy mạnh các hoạt động giao thương, quảng bá thương hiệu.

Lấy ví dụ từ thị trường EU, đây là thị trường nhập khẩu rau quả lớn nhất thế giới nhưng thị phần của Việt Nam chỉ chiếm 0,18% tổng giá trị nhập khẩu của EU, một phần là do chưa tuân thủ được các tiêu chuẩn khắt khe của khu vực này.

Ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, dự kiến thời gian tới sẽ có thêm 4 sản phẩm được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, bao gồm: dược liệu, dừa, hoa quả đông lạnh và dưa hấu.

“Chúng ta sẽ có cơ hội ký 4 Nghị định thư này. Nếu triển khai được, các Nghị định này sẽ đóng góp thêm vào xuất khẩu nông sản của Việt Nam, đặc biệt những tháng đầu năm 2024”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói.

Thứ trưởng cũng đề nghị các doanh nghiệp, hiệp hội lưu ý về chất lượng sản phẩm, truy xuất nguồn gốc, mã vùng trồng, cơ sở đóng gói… theo quy định của các Nghị định thư đã ký kết.

“Xuất khẩu trái bưởi sang thị trường Trung Quốc cũng nằm trong kế hoạch của doanh nghiệp”, ông Nguyễn Khắc Tiến - Chủ tịch Công ty Cổ phần Ameii Việt Nam – chia sẻ và cho biết, dù là loại rau quả nào, mục đích cuối cùng vẫn là tiêu thụ sản phẩm nông sản cho nông dân. Để có thể làm ăn lâu dài, gây dựng thương hiệu tốt, các doanh nghiệp cần phải tuân thủ luật chơi, đảm bảo chất lượng tốt ở tất cả các thị trường.