Minh bạch hóa hoạt động đấu thầu

CôngThương - Buổi sáng, ngay sau khi tiến hành thông qua Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2011 với 89,76% đại biểu tán thành, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại hội trường về Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Theo Ủy ban Kinh tế Quốc hội, sau gần 7 năm thi hành Luật Đấu thầu, các hoạt động đấu thầu mua sắm sử dụng vốn nhà nước đã dần đi vào nề nếp. Tuy nhiên, qua công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát cho thấy có tình trạng thông thầu, chỉ định thầu bất hợp lý, kéo dài thời gian thực hiện gói thầu… gây lãng phí, thất thoát nguồn vốn nhà nước. Trong quá trình thực hiện, Luật Đấu thầu cũng đã bộc lộ những vướng mắc, hạn chế và bất cập như: phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu hiện hành chưa bao quát hết các hoạt động mua sắm sử dụng nguồn vốn của Nhà nước; quy định về đấu thầu trong nhiều luật , gây khó khăn cho việc tra cứu, áp dụng.

Ủy ban Kinh tế nhận thấy, việc ban hành Luật Đấu thầu (sửa đổi) với vai trò là luật chung quy định về hoạt động lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư đối với các gói thầu, dự án sử dụng nguồn vốn nhà nước thuộc tất cả các lĩnh vực và các hình thức là cần thiết. Đồng thời, để thống nhất các nội dung trong các văn bản quy phạm pháp luật, góp phần xử lý mối quan hệ giữa luật này với các luật khác có liên quan về lĩnh vực đấu thầu, khắc phục những hạn chế, vướng mắc, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý đấu thầu, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế.

Về chỉ định thầu, dự án luật quy định cụ thể hơn về các trường hợp chỉ định thầu trên cơ sở pháp điển hóa quy định về các trường hợp chỉ định thầu tại Nghị định 85/2009/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng và các văn bản hướng dẫn khác. Đồng thời, bổ sung các trường hợp đủ tiêu chí, điều kiện để thực hiện chỉ định thầu đối với nhà đầu tư nhằm phù hợp với phạm vi điều chỉnh tại Điều 1 của dự án luật. Tuy nhiên, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị không nên quy định mở rộng chỉ định thầu trong dự án luật. Việc chỉ định thầu chỉ nên áp dụng trong trường hợp bất khả kháng do thiên tai, địch họa, sự cố cần khắc phục ngay, trường hợp do yêu cầu của nhà tài trợ nước ngoài và một số điều kiện khác thì như quy định của Luật Đấu thầu hiện hành.

Đại biểu Nguyễn Hữu Đức (đoàn Bình Định) và một số đại biểu khác bày tỏ quan tâm đến các quy định về chỉ định thầu và đề nghị quy định cụ thể những điều kiện, phạm vi áp dụng hình thức này. Theo đó, phải có những tiêu chuẩn mang tính định lượng; không chung chung được…

Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) đã bổ sung thêm hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư qua mạng (đấu thầu điện tử). Thực tế qua thí điểm đấu thầu điện tử giai đoạn I cho thấy, phương thức đấu thầu này đã góp phần “giảm chi phí giao dịch, tăng sức cạnh tranh để mỗi gói thầu có giá phù hợp nhất, thể hiện quyết tâm phòng, chống tham nhũng, tăng cường hiệu quả đầu tư công, đấu thầu.

Đại biểu Hà Sĩ Đồng (đoàn Quảng Trị) đánh giá cao quan điểm khuyến khích sự đóng góp của tư nhân trong phát triển hạ tầng cũng như chủ trương tiến hành đấu thầu qua mạng để đảm bảo minh bạch thông tin, giảm thủ tục hành chính. Đấu thầu qua mạng có nhiều ưu điểm vượt trội, giảm sự tiếp xúc trực tiếp và khả năng chạy thầu, giảm tình trạng "quân xanh quân đỏ" trong đấu thầu; nhưng đòi hỏi tính bảo mật rất cao. “Hạ tầng công nghệ thông tin của chúng ta đã đáp ứng được ngay chưa hay phải chuẩn bị từng bước”- đại biểu Hà Sĩ Đồng đặt câu hỏi.

Nguyễn Hải