Nguyên nhân nào khiến giá heo hơi chưa thể bật tăng trở lại?

Khu chợ dân sinh nhỏ tại phường Phương Mai những ngày đầu tháng 4/2023 vắng bóng vài ba phản thịt heo. Một phần do tiết Thanh Minh, bà con tiểu thương nghỉ chợ để đi tảo mộ. Một phần khác do ế ẩm, buôn bán không có lãi nên bà con cũng không mặn mà với việc chợ búa.

Người tiêu dùng mua thịt lợn tại chợ Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy, Hà Nội)

Chị Thu Lam - tiểu thương kinh doanh tại chợ dân sinh phường Phương Mai (quận Đống Đa) - chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương: “Chợ búa ế lắm, ngồi từ sáng đến trưa không hết hàng, người tiêu dùng đi đâu hết. Không đi chợ thì chúng tôi không biết làm gì, mà đi chợ thì không có lãi. Chúng tôi cũng cố gắng đi bán để giữ lượng khách quen”.

Trong tháng 3/2023, giá heo hơi tại các tỉnh, thành phố trên cả nước vẫn khá trầm lắng, giá dao động trong khoảng 48.000 - 52.000 đồng/kg, giảm 1.000 - 2.000 đồng/kg so với cuối tháng 2/2023.

Bước sang đầu tháng 4/2023, giá heo hơi cũng chưa ghi nhận sự phục hồi như kỳ vọng của cả người chăn nuôi và các tiểu thương. Dù có biến động tăng - giảm đôi chút, tuy nhiên, giá heo hơi vẫn xoay quanh khoảng 48.000 - 52.000 đồng/kg.

Về giá heo móc hàm, theo các tiểu thương, hiện đang phổ biến trong khoảng 67.000 – 68.000 đồng/kg. Giá thịt heo tại các chợ dân sinh trên địa bàn Hà Nội như chợ Kim Liên, Thành Công, Hoàng Mai, Nguyễn Công Trứ, Nghĩa Tân,... theo ghi nhận của phóng viên Báo Công Thương đang phổ biến trong khoảng 80.000 - 110.000 đồng/kg. Trong đó, giá thịt mông sấn 80.000 đồng/kg; giá thịt ba rọi, nạc vai 110.000 đồng/kg; chân giò 100.000 đồng/kg.

Các sản phẩm thịt heo mát Meat Deli từ trang winmart.vn ngày 4/4 được bán với giá trong khoảng 91.922 - 147.922 đồng/kg, trong đó các loại đang được giảm giá 20% theo chương trình ưu đãi dành cho hội viên của WinMart. Tương tự, các sản phẩm thịt heo của Công ty Thực phẩm tươi sống Hà Hiền được bán trong khoảng 55.000 - 148.000 đồng/kg.

Ông Tống Xuân Chinh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, giá heo hơi không phải chỉ ở Việt Nam mà là xu hướng chung của toàn cầu do ảnh hưởng của dịch Covid-19 gây đứt gãy chuỗi cung ứng. Điển hình như ở Trung Quốc, giá heo của nước này có thời điểm năm 2022 cao hơn của Việt Nam 25.000 - 27.000 đồng/kg nhưng hiện nay đã ngang với Việt Nam là 2,1 USD/kg, tương đương hơn 49.000 đồng/kg. Tương tự, giá heo hơi của Philippines, Thái Lan cũng ở mức thấp.

“Ở Việt Nam hiện có khoảng 27 - 28 triệu con heo/100 triệu dân thì không thừa so với nhu cầu tiêu thụ. Nhưng thời gian qua sức mua giảm do suy thoái kinh tế, người dân tiết giảm chi tiêu không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới nên đã tác động tiêu cực tới việc thiêu thụ thịt heo”, ông Dương Tất Thắng - Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) đánh giá.

Ông Nguyễn Văn Trọng - nguyên Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi nhận định, hiện với các nông hộ, giá thành chăn nuôi heo phải rơi vào khoảng 58.000 - 60.000 đồng/kg, còn với các doanh nghiệp chăn nuôi theo chuỗi thì giá thành rơi vào khoảng 50.000 - 52.000 đồng/kg. Trong thời gian qua, giá heo hơi xuống rất sâu, người chăn nuôi nông hộ thua lỗ nặng. Với các doanh nghiệp làm theo chuỗi thì đỡ thua lỗ hơn.

“Đàn heo vẫn đang duy trì trên 28 triệu con. Thông thường, Tết Nguyên đán nhu cầu thịt heo tăng từ 10 - 15%, tuy nhiên, năm nay tăng không đáng bao nhiêu. Đến thời điểm này, thu nhập của người dân vẫn kém, nhiều doanh nghiệp hiện chỉ duy trì được công ăn, việc làm khoảng 50%. Do đó, sức mua giảm, dẫn đến ứ đọng sản phẩm”, ông Nguyễn Văn Trọng chia sẻ.

Bên cạnh yếu tố cung cầu, các chuyên gia nhận định, hiện đang có xu hướng giảm ăn thịt heo, tăng ăn thịt gà, thuỷ sản... Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến giá heo hơi liên tục ở mức thấp trong thời gian qua.

Thịt heo đang mất dần vị trí là lựa chọn số 1 của người nội trợ đối với nhóm đạm động vật. Ngoài ra, tình trạng già hóa dân số tại Việt Nam khiến người dân cũng bắt đầu phải ý thức hơn về loại thực phẩm được lựa chọn để tiêu thụ, khi tuổi càng cao thì tỉ lệ mắc các bệnh như tiểu đường, cao huyết áp sẽ ngày càng tăng lên. Điều này khiến cho thịt heo sẽ dần dần không còn là sản phẩm tiêu dùng hàng đầu của người dân.

Chị Thu Trang (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, trước đây, thịt heo là một trong những thực phẩm chính trong bữa cơm của gia đình. Tuy nhiên, đến nay, thay vì sử dụng hàng ngày, thì tôi cân đối chỉ ăn khoảng 2 ngày trong tuần, còn chuyển sang sử dụng các thực phẩm khác như thủy sản, thịt gà, thịt bò,…

“Heo bây giờ nuôi cám công nghiệp nhiều nên thịt không thơm như ngày trước. Thịt heo mua về chúng tôi phải rửa nước muối, chần qua nước sôi rồi mới đưa vào sơ chế. Mỗi bữa cũng chỉ vài ba lạng thịt. Nhu cầu tiêu dùng thịt heo không còn nhiều như trước”, chị Trang chia sẻ.

Câu hỏi đặt ra khi nào giá heo hơi tăng trở lại? Ông Nguyễn Văn Trọng nhận định việc này phụ thuộc chính vào tiêu dùng. Và dù dự báo nhu cầu tiêu thụ thịt heo sẽ hồi phục trở lại, nhưng khả năng phục hồi như trước khi có dịch Covid-19 là rất khó.

Năm 2023, ngành chăn nuôi heo được dự báo sẽ tiếp tục gặp khó khăn khi giá con giống và thức ăn chăn nuôi vẫn đứng ở mức cao. Ngày càng nhiều hộ bỏ chuồng, khi chăn nuôi công nghiệp phát triển, nông dân rất khó cạnh tranh về giá thành sản xuất.